I. Chuỗi giá trị ngành Bán dẫn toàn cầu
Ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò là xương sống của thế giới công nghệ hiện nay. Các chip điện tử giúp vận hành các thiết bị mà chúng ta sử dụng hằng ngày, từ điện thoại thông minh và vệ tinh đến những chiếc xe điện đang cách mạng hóa ngành giao thông vận tải.
Chuỗi giá trị bán dẫn phức tạp và thực sự mang tính toàn cầu, với một mạng lưới liên kết giữa các công ty ở nhiều địa điểm địa lý khác nhau cùng thiết kế, sản xuất và phân phối các sản phẩm bán dẫn.
Ngành công nghiệp này có điểm đặc trưng là tính chuyên môn hóa cao ở nhiều khu vực địa lý, rào cản gia nhập cao do chi phí đầu tư R&D đáng kể, chi phí vốn lớn và nhu cầu nhiều biến động.
Trong chuỗi giá trị này, có một số khu vực chiếm phần lớn thị phần toàn cầu. Về mặt gia công bán dẫn, hầu hết các nhà máy đều tập trung ở Đài Loan. Mặc dù có sự tập trung này, chuỗi cung ứng vẫn có sự phụ thuộc lẫn nhau mạnh mẽ trên toàn cầu, với Mỹ, EU và Nhật Bản ở thượng nguồn (công cụ và thiết bị), Đài Loan và Hàn Quốc ở trung nguồn (nơi sản xuất hầu hết các chip bán dẫn tiên tiến) và Trung Quốc ở hạ nguồn (nơi kết hợp chip vào hàng hóa cuối cùng, lắp ráp & kiểm thử). Vật liệu bán dẫn đa dạng về giá cả và nguồn cung, từ silicon dồi dào đến các nguyên tố đất hiếm khó tìm nguồn cung như gali, germani và scandi. Trung Quốc hiện đang chiếm lĩnh mảng sản xuất nguyên liệu thô.
II. Nắm bắt cơ hội bán dẫn tại Việt Nam
Vào ngày 8/8, Thủ tướng đã ký Quyết định số 791/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Chính phủ và Thủ tướng nghiên cứu, chỉ đạo và phối hợp với các bên có thẩm quyền để xử lý các vấn đề quan trọng liên quan.
Ban cũng chịu trách nhiệm nghiên cứu, tư vấn cũng như tạo điều kiện phối hợp giữa các Bộ liên quan để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn với mục tiêu trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu vào năm 2045.
Việt Nam có kế hoạch tham gia sâu vào quy trình lắp ráp và kiểm thử chất bán dẫn thuê ngoài (OSAT) và đào tạo 50.000 kỹ sư để phục vụ ngành vào năm 2030.
III. Cổ phiếu hưởng lợi từ xu hướng này
Hiện nay, tổng cộng có 45 công ty tại Việt Nam hoạt động trong ngành Bán dẫn và hầu hết trong số đó là các công ty FDI (Mỹ, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan).
Viettel và FPT vào là những công ty nội địa hàng đầu sẵn sàng tham gia thị trường bán dẫn. Năng lực thiết kế và nguồn nhân lực của hai doanh nghiệp này có thể đóng góp đáng kể vào chuỗi giá trị. Thị trường OSAT sẽ mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp cung cấp vật liệu và các doanh nghiệp mảng BĐS KCN.