Vào đầu năm 2026, Meb Faber đã công bố một bài nghiên cứu có tựa đề: “A Quantitative Approach to Tactical Asset Allocation” (Cách tiếp cận định lượng trong chiến thuật phân bổ tài sản).
Ý tưởng là sử dụng đường trung bình động 10 tháng (10-month moving average) để quyết định phân bổ tài sản rủi ro (cổ phiếu) và tiền mặt (trái phiếu kho bạc T-Bill).
Quy tắc vào cuối mỗi tháng:
- Nếu giá hiện tại cao hơn đường trung bình động 10 tháng > Tiếp tục nắm giữ cổ phiếu.
- Nếu giá hiện tại thấp hơn đường trung bình động 10 tháng > Chuyển sang tiền mặt.
- Nếu thị trường đang trong xu hướng tăng, giữ hoặc mua thêm.
- Nếu thị trường đang trong xu hướng giảm, bán hoặc giữ tiền mặt.
Mục tiêu của chiến lược là giảm biến động và hạn chế rủi ro giảm sâu của các tài sản rủi ro.
Thời điểm công bố bài nghiên cứu thật phù hợp, chỉ hơn 1 năm sau thị trường chứng khoán đạt đỉnh và bước vào khủng hoảng tài chính 2008, S&P 500 giảm gần 60%.
Sau đó, Meb cập nhật bài nghiên cứu để xem kết quả khi áp dụng vào thực tế.
Chiến lược không giúp bạn thoát ra ngay vùng đỉnh vì phải cần thời gian xu hướng giảm hình thành để tạo tín hiệu. Nhưng nó giúp tránh được phần lớn giai đoạn sụt giảm mạnh.
Bên dưới là lợi nhuận dài hạn của chiến lược theo xu hướng (trend Following) so với mua và nắm giữ (buy and hold):
Trend Following không loại bỏ hoàn toàn rủi ro sụt giảm, nhưng làm giảm đáng kể biến động trong hơn 110 năm dữ liệu.
Hãy xem hiệu suất trong những năm tồi tệ nhất của thị trường chứng khoán so với chiến lược theo xu hướng:
Chiến lược này được thiết kế để hạn chế sự sụt giảm trong những giai đoạn thị trường tồi tệ nhất.
Không có điều kỳ diệu về chỉ báo 10 tháng, quan trọng là bạn cần một khung thời gian đủ dài để xác định rõ xu hướng.
Trong xu hướng giảm, rủi ro xảy ra nhiều hơn vì nhà đầu tư dễ hoảng loạn khi thua lỗ. Đây là lý do vì sao những ngày tăng mạnh nhất và giảm mạnh nhất đều thường xảy ra trong thị trường Gấu (bear market).
Dưới đây là việc sử dụng đường trung bình động 200 ngày (200-day MA) trong khủng hoảng tài chính năm 2008 (theo cơ sở cuối tháng):
Ví dụ dùng đường MA200 ngày và tính theo giá đóng cửa cuối tháng:
- Trong khủng hoảng 2008, tín hiệu bán xuất hiện khi giá giảm 6% từ đỉnh.
- Tín hiệu mua xuất hiện khi thị trường tăng ~ 20% từ đáy.
Đây là tín hiệu trong bong bóng dot-com.
Trong bong bóng dot-com:
- Có xảy ra một tín hiệu giả (whipsaw) năm 1998 và 1999
- Nhưng rồi xuất hiện tín hiệu bán cuối tháng chỉ 6% dưới đỉnh năm 2000, giúp bạn tránh được phần lớn cú sụp 50%. Có thêm một lần Whipsaw nhanh vào năm 2002, nhưng nhìn chung hệ thống theo xu hướng đã giúp bạn sống sót qua một cú sụp nghiêm trọng.
Vậy tại sao rất ít người có thể đầu tư theo cách này?
Trend-following là một công cụ phòng vệ tốt trước những cú sụp lớn nhưng những lần sụt giảm mạnh thì ít khi xảy ra, và đôi khi sự sụt giảm không phải lúc nào cũng diễn ra mạnh và rõ ràng (waterfall decline). Nếu có flash crash, chiến lược theo xu hướng không cứu được bạn.
Và trong thị trường đi ngang (choppy market) bạn có thể liên tục phải cắt lỗ liên tục vì phải mua cao bán thấp (whipsaw). Hãy xem thị trường năm 2022:
Bạn mua cao, bán thấp rồi lại tiếp tục mua cao và bán thấp; bạn vẫn tránh được một phần sụt giảm nhưng những lần như vậy là thử thách cho sự kiên nhẫn của bạn.
Bạn sẽ trải qua một tháng giảm 10% rồi bán; rồi tháng sau tăng 10% bạn mua vào sau khi bỏ lỡ toàn bộ đà tăng của tháng trước. Giờ thì bạn ôm trọn lỗ và bỏ lỡ hết lợi nhuận trong một khoảng thời gian ngắn.
Điều quan trọng về chiến lược theo xu hướng: bạn phải tuân thủ quy tắc, không do dự và không cảm xúc. Bạn không thể mua bán theo cảm tính vì không ai biết rằng một cú điều chỉnh 15% có thể biến thành một đợt sụt giảm 50% hay không. Hầu hết thời gian, những lần sụt giảm 20% không biến thành giảm 40% nhưng không ai có thể biết được.
Trend-following là 1 chiến lược tốt và mang tính bảo hiểm cho tài khoản của bạn - đôi khi bạn trả phí bảo hiểm mà không được bồi thường. Hầu hết thời gian khi có tín hiệu bán, thị trường không sụp hoàn toàn, nhưng bạn hiểu rằng bạn không mua bảo hiểm nhà để hy vọng nhà cháy.
Đôi khi thị trường rơi vào khủng hoảng thật sự nhưng đó là sự kiện hiếm.
Thị trường tăng (bull market) là một điểm cộng cho chiến lược này. Hầu hết các chiến lược phòng vệ chỉ bảo vệ khi xu hướng giảm và phù hợp cho xu hướng tăng. Điểm tích cực của trend-following là duy trì vị thế đến khi nào xu hướng kết thúc.
Chiến lược này hoạt động khác nhau trong các môi trường và giai đoạn chu kỳ khác nhau. Khả năng giảm biến động là tốt nhưng lợi ích đa dạng hóa mới là điều giúp tôi hiểu giá trị của theo xu hướng trong danh mục đầu tư.
Tôi không biết liệu theo xu hướng có bảo vệ bạn trong cú sụp lớn tiếp theo hay không nhưng đây là loại chiến lược mà bạn cần hiểu rõ các đánh đổi trước khi đầu tư.
Tags:
Kinh nghiệm
